اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ ( سوره عنکبوت، آیه 45)
آنچه را از کتاب (آسمانی قرآن) به تو وحی شده تلاوت کن و نماز را به پا دار، که همانا نماز (انسان را) از فحشاء و منکر باز می دارد و البته یاد خدا بزرگتر است و خداوند آنچه را انجام می دهید، می داند.
نکته ها:
در این آیه خداوند به پیامبرش دستور تلاوت قرآن و نماز را در کنار هم داده و این به خاطر آن است که قرآن و نماز دو منبع نیرو بخش می باشند. خداوند که به پیامبرش از یک مسئولیت سنگین خبر می دهد. (إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیْکَ قَوْلاً ثَقِیلاً) به او می فرماید: برای انجام این مسئولیت سنگین از دو منبع نیرو بخش کمک بگیر: یکی تلاوت قرآن (و رتل القرآن ترتیلا) و دیگری نماز شب (إِنَّ ناشِئَةَ اللَّيْلِ هِيَ أَشَدُّ وَطْئاً وَ أَقْوَمُ قيلاً).
برای جمله (لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَر) چند معنا بیان شده است:
الف. نماز، بزرگترین ذکر الهی است. به دلیل آیه ی ( أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي) که نماز را ذکر خداوند می داند.
ب. یاد خدا برای انسان از همه کارها برتر است.
ج. یاد خدا، برای جلوگیری از فحشاء و منکر بالاتر از هر اهرم دیگر است.
امام صادق (ع) فرمودند: هر کسی دوست دارد قبولی یا رد نمازش را بداند، ببیند نمازش او را از فحشاء و منکر بازداشته یا نه. سپس امام (ع) فرمودند: به اندازه ای که نماز، انسان را از منکرات باز می دارد، به همان اندازه قبول می شود.
پیام ها:
1 – تنها آشنایی با مفاهیم، تلاوت و آموزش قرآن کافی نیست، بلکه عمل لازم است. (اتْلُ …. اَقِمِ)
2 – قرآن و نماز، در راس برنامه های تربیت دینی است. (اتْلُ …. اَقِمِ)
3- رابطه پیامبر با مردم از طریق تلاوت آیات قرآن و ابلاغ دستورات خداوند به آنان و رابطه او با خدا از طریق عبادت و نماز است. (اتْلُ …. اَقِمِ)
4 – در تبلیغ و ارشاد، حکمت و فلسفه عبادات را بیان کنیم. (أَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ)
5 – در پیشگاه خداوند، نماز از عظمت و جایگاه خاصی برخوردار است. (أَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ) ( تکرار کلمه صلوه)
6 – نقش اصلاحی نماز در فرد و جامعه حدسی و پیشنهادی نیست، بلکه قطعی است. (إِنَّ الصَّلَاةَ) (کلمه ِانَّ قطعا و جمله اسمیه)
7 – اگر نماز انسان، او را از فحشاء و منکر باز نداشت، باید در قبولی نماز خود شک کند. (إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى)
8 – کسترش کارهای نیک و معروف، به طور طبیعی مانع رشد منکر است. (إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى)
9 – علم خداوند، ضامن اجرای صحیح دستورات اوست. (وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ)
10 – در نماز، انواع راز و رمزها، هنرها و سلیقه ها نهفته است. (مَا تَصْنَعُونَ)
منبع: در چشمه سار زلال وحی، شماره 27
تهیه و تنظیم : مرضیه قانع – مربی قرآن دبستان دخترانه واحد یک
